व्हाट्सएप, टेलिग्राम आणि इतर ऐप्स IP Address लीक करू शकतात, सुरक्षित कसे राहायचे ते पाहा

कोट्यवधी लोक दररोज संदेश पाठवण्यासाठी WhatsApp आणि Telegram सारख्या app चा वापर करतात. कंपन्या दावा करतात की हे apps खाजगी आणि सुरक्षित आहेत परंतु कोणीतरी तुमचा IP पत्ता ट्रॅक करत आहे. जरी हे apps आपल्या आयुष्याचा एक भाग बनले आहेत, पण हे apps आपल्याला अडचणीत देखील आणू शकतात. मोबाइल लोकेशन फीचर चालू असल्यास WhatsApp, Telegram, Messenger, Signal, Snapchat आणि इतर चॅट आणि कॉल apps तुमचा IP पत्ता लीक करू शकतात.

IP ऍड्रेस लीक म्हणजे काय?

IP ऍड्रेस लीक म्हणजे VPN किवां प्रॉक्सी सेवेशी कनेक्ट असताना वापरकर्त्याचा खरा IP पत्ता लीक होणे. हे अशा परिस्थितीत होऊ शकते जेव्हा वापरकर्त्याचा स्मार्टफोन किवां कॉम्पुटर VPN सारख्या नेटवर्कद्वारे नियुक्त केलेल्या anonymous VPN सर्व्हरऐवजी डीफॉल्ट सर्व्हरमध्ये प्रवेश करत करतो.

जर हॅकरला तुमचा आयपी माहीत असेल, तर ते तुमचा ISP सहज शोधू शकतात. कोणाकडे तुमचा IP पत्ता असल्यास, ते तुम्हाला स्पॅम पाठवू शकतात किंवा विशिष्ट सेवांवर तुमचा प्रवेश प्रतिबंधित करू शकतात. या डेटासह, ते तुमची ओळख चोरू शकतात किंवा तुमचे आर्थिक तपशील डार्क वेबवर विकू शकतात.

पीअर-टू-पीअर कनेक्शन

हे सर्व app कॉलसाठी पीअर-टू-पीअर कनेक्शन वापरतात. हे कनेक्शन स्पष्ट कॉल ऑफर करतात आणि app च्या मालकीच्या कंपनीकडून कोणताही हस्तक्षेप नाही. पीअर-टू-पीअर किंवा P2P कनेक्शन खाजगी आहेत, म्हणजे तुम्ही थेट दुसऱ्या व्यक्तीशी बोलत आहात त्याचे थेट कनेक्शन आहे आणि कोणतेही सर्व्हर गुंतलेले नाहीत. तरीही, अशा कॉलमध्ये संभाव्य धोका असतो. P2P कॉल कनेक्शन तुम्ही आणि सहभागी यांच्यामध्ये थेट स्थापित केले असल्याने, ते IP address उघड ठेवते.

IP address काय सूचित करतो?

IP address तुमचे स्थान दर्शवत नसला तरी, तो तुमच्या ISP (Internet Service Provider) तपशीलांसह भौगोलिक क्षेत्र किंवा शहर सूचित करतो. ते धोकादायक आहे. काही गोष्टी लक्षात ठेवल्या तर काही प्रमाणात पण जास्त काळजी होणार नाही.

• अनोळखी नंबरवर काही संशयास्पद आढळल्यास ते तात्काळ ब्लॉक करा.
• अनोळखी नंबरवरून आलेले कॉल स्वीकारू नका (भारताबाहेरील नंबरवरून आलेले कॉल स्वीकारू नका).

IP address कसा लपवायचा?

तुम्हाला तुमचा IP address लपवण्याचा निश्चित मार्ग हवा असल्यास मार्ग आहे. निवडक apps मध्ये P2P कनेक्शन अक्षम करण्याचा आणि त्याऐवजी सर्व्हरद्वारे कॉल रिले करण्याचा पर्याय आहे. हे मार्ग कनेक्शन बनवते जेणेकरून तुमचा IP पत्ता उघड होणार नाही. परंतु अशा थ्री-वे कनेक्शनमुळे कॉलच्या ऑडिओ गुणवत्तेवर परिणाम होऊ शकतो आणि काही विलंब देखील होऊ शकतो.

तुम्ही तुमचा IP पत्ता कसा लपवू शकता ते आम्ही येथे स्पष्ट केले आहे.

1. व्हाट्सएप (Whatsapp)

व्हाट्सएप मध्ये P2P कनेक्शन अक्षम करण्याची क्षमता नाही. तथापि, कॉलमध्ये तुमचा IP address सुरक्षित ठेवण्यासाठी WhatsApp एका वैशिष्ट्यावर काम करत आहे. दोनपैकी कोणता पर्याय सर्वोत्तम गुणवत्ता आणि विलंबता प्रदान करतो यासारख्या घटकांवर अवलंबून, कॉल P2P कधी असेल आणि तो रिले कॉल केव्हा असेल हे WhatsApp स्वतः ठरवते.

2. फेसबुक मेसेंजर (Facebook messanger)

WhatsApp प्रमाणे, Meta कडे देखील Facebook मेसेंजरवर P2P कॉल अक्षम करण्याचा पर्याय नाही. आणि मेटा मेसेंजर app वर IP पत्ता लपवण्यासाठी कोणत्याही वैशिष्ट्यावर काम करत आहे की नाही हे माहित नाही.

3. टेलीग्राम (Telegram)

टेलीग्राम सेटिंग्जवर जा, प्रायव्हसी अँड सिक्युरिटीवर क्लिक करा. आता कॉल्सवर जा (Privacy Section), येथे पीअर-टू-पीअर विभागात Never वर टॅप करा.

4. ऍपल फेसटाइम (Apple facetime)

हे ऍपल आहे म्हणून iOS डिव्हाइसेसवर P2P कनेक्शन अक्षम करण्याच्या पर्यायाची अपेक्षा करू नका. ऍपल अशा कोणत्याही फीचरवर काम करत आहे की नाही याबद्दल सध्या कोणतीही माहिती नाही.

5. सिग्नल (Signal)

सिग्नलकडे P2P कनेक्शन अक्षम करण्याचा पर्याय नसला तरी, त्यात ‘Always relay call’ करण्याचा पर्याय आहे. हे तुमचा IP address लपवेल आणि कॉलची गुणवत्ता थोड्या फरकाने कमी करेल. ते चालू करण्यासाठी, सेटिंग्जवर जा, Privacy वर क्लिक करा आणि नंतर Advance वर क्लिक करा. येथून ‘Always relay calls’ पर्याय चालू करा.